ปกหน้า ลานโพธิ์ ฉบับที่ 858 พระคันธารราฐ สมเด็จพระสังฆราช (แพ) วัดสุทัศนเทพวราราม พิมพ์ใหญ่ พ.ศ.2484 วางแผง เดือนกรกฎาคม 2545 ราคาปก 40 บาท
แคว้น คันธารราฐ แห่ง ชมพูทวีป เป็นดินแดนที่เคยแห้งแล้ง ประชาชนทุกข์ยากลำบากในการดำรงชีวิต เพราะไม่มีน้ำอันเป็นเครื่องบริโภคที่สำคัญ ครั้งพุทธกาล พระพุทธเจ้า เคยเสด็จไปถึงยังดินแดนแห่งนี้ ทรงทอดพระเนตรเห็นชาวบ้านชาวเมือง ทุกข์เทวษเป็นอย่างยิ่งเหตุแห่งการไม่มีน้ำ เมื่อทอดพระเนตรไปในหนองน้ำก็พบแต่ความแห้งแล้ง แม้ปลาเล็กปลาน้อยก็พลอยตายกันสิ้น จึงทรงอธิษฐานบารมี เงยพระพักตร์ขึ้นมองท้องฟ้าพิจารณาธรรมชาติ ด้วยพระบารมีอันมีอยู่จริง พลันแต่บัดนั้น
แคว้น คันธาระ หรือ แคว้น คันธารราฐ ก็เกิดฝนตกต้องตามฤดูกาล ประชาชนได้รับความชื่นฉ่ำ อุดมสมบูรณ์ด้วยข้าวปลาพลาหาร ตั้งแต่กาลบัดนั้นเป็นต้นมา พระพุทธองค์ยังได้แสดงธรรมโปรดแก่ ชาวคันธาระ จนชาวคันธาระเลื่อมใสในพระพุทธศาสนาจำนวนมาก ในกาลต่อมาเมื่อไม่มีพระพุทธองค์แล้ว จึงพากันสร้างรูปพระพุทธองค์ไว้ตามภูเขา หน้าผา เพื่อบูชากราบไหว้ จนต่อมาศาสนาอื่นๆ เข้าไปเผยแพร่ ศรัทธาในพุทธศาสนาค่อยๆ เสื่อมสูญในดินแดน แคว้นคันธาระ อัศจรรย์อย่างยิ่งที่แคว้นแห่งนี้ก็ค่อยๆ กลับสู่ความแห้งแล้งดั่งเดิม แคว้นคันธาระ บัดนี้อยู่ที่ไหน ก็คือ อาฟกานิสถาน บริเวณที่พวกตาลีบันทำลาย หรือระเบิด พระพุทธรูปปาง คันธารราฐ นั่นเอง
พระคันธารราฐ องค์ปกหน้า ลานโพธิ์ ฉบับนี้ เป็นพระพุทธรูปที่จำลองแบบมาจาก พระพุทธรูปสลักหินจาก แคว้นคันธาระ หรือ คันธารราฐ ในปี พ.ศ.2484 สมเด็จพระสังฆราช (แพ) วัดสุทัศนเทพวราราม ทรงสร้าง พระกริ่งพุทธนิมิต ในคราวนั้น พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุพันธ์ยุคล ทรงร่วมพิธีสร้างโดยขอสร้าง พระพิมพ์คันธารราฐ หล่อด้วยโลหะขึ้นเป็น 2 พิมพ์ คือ พิมพ์ใหญ่ และ พิมพ์เล็ก เททองในพิธีเดียวกันนั้น แต่เดิมเข้าใจกันใน วงการพระเครื่องว่า พระพิมพ์คันธารราฐ นี้สร้างโดย เจ้าคุณศรี (สนธิ์) ซึ่งก็อาจจะถูกในแง่ที่ว่า ท่านเจ้าคุณศรี (สนธิ์) อาจเป็นผู้ดำเนินงานในด้านพิธีกรรม เพราะท่านเป็นสานุศิษย์ใน สมเด็จพระสังฆราช (แพ) เรื่องนี้ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุพันธ์ยุคล ทรงเล่าให้คุณ ประกอบ กำเนิดพลอย ฟังว่า ท่านร่วมสร้างในพิธีนั้นแล้วได้นำชนวนจำนวนหนึ่งไปสร้าง พระกริ่งบัวรอบ ณ วัดบวรนิเวศวิหาร โดย สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ (ชื่น) สมเด็จพระสังฆราช องค์อุปัชฌาย์ ของเสด็จฯเอง
พระคันธารราฐ โดยส่วนใหญ่เนื้อจึงใกล้เคียงกับ พระกริ่งพุทธนิมิต อาจมีบางองค์ที่แตกต่างไปบ้าง ตามธรรมชาติของพระหล่อโดยโลหะ ถึงแม้จะเป็นเบ้าเดียวกันก็ตาม เนื้ออาจแตกต่างกัน ตามกระแสของโลหะหลากหลายชนิด ที่ประสมประสานในเบ้านั้น
พระพิมพ์คันธารราฐ องค์ปก ลานโพธิ์ นี้คุณ ประกอบ กำเนิดพลอย ได้มอบให้บุตรชายคือ อัคร กำเนิดพลอย ซึ่งเป็นเจ้าของพระองค์นี้ จึงขอขอบคุณไว้ ณ โอกาสนี้ด้วย
( ที่มา : บทบรรณาธิการ ลานโพธิ์ ฉบับที่ 858 พระคันธารราฐ สมเด็จพระสังฆราช (แพ) วัดสุทัศนเทพวราราม พิมพ์ใหญ่ พ.ศ.2484 [ ประกอบ กำเนิดพลอย เอื้อเฟื้อภาพ ] วางแผง เดือนกรกฎาคม 2545 โดย.. สุธน ศรีหิรัญ )
ลิขสิทธิ์ 2010 ลานโพธิ์ - สำนักพิมพ์บางกอกสาส์น. สงวนไว้ซึ่งสิทธิทั้งหมด. Copyright Bangkoksarn Publishing 2010.