พระกริ่งบาเค็ง แต่เดิมนั้นเป็น พระกริ่ง ที่มีประวัติความเป็นมาว่าสร้างจากบริเวณ พนมบาเค็ง ประเทศเขมร เป็นที่รู้จักกัน เมื่อครั้ง สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ เสด็จเมืองเขมร พร้อมด้วย ท่านหญิง พูนพิศมัย ดิศกุล ได้รับถวาย พระกริ่งบาเค็ง มาจากเจ้าเมืองเขมร 1 องค์ พระกริ่งบาเค็ง องค์ที่ได้รับถวายนั้นได้แสดงอยู่ ณ พิพิธภัณฑ์วังวรดิศ เข้าใจว่า พระกริ่งบาเค็ง อันมีชื่อตาม เมืองพนมบาเค็ง นั้น น่าจะสร้างขึ้นก่อน กริ่งปทุมสุริยวงศ์ ซึ่งสร้างในสมัย พระเจ้าสุริยวรมัน
ซึ่งปรากฏว่าเจ้าเมืองเขมรที่เสด็จมาประเทศไทย ได้ถวาย พระกริ่ง ปทุมสุริยวงศ์ แก่ สมเด็จกรมพระปวเรศฯ ไว้องค์หนึ่ง ซึ่งต่อมาได้เค้ามาเป็นแบบอย่างของ พระกริ่ง ปวเรศ โดยเพิ่มบัวคู่หลังขึ้นอีกหนึ่งคู่ สำหรับ พระกริ่งบาเค็ง นั้น เจ้าคุณศรี (สนธ์) ศิษย์ สมเด็จพระสังฆราช (แพ) ได้นำแบบอย่างมาส ร้าง พระกริ่ง ขึ้นในปี พ.ศ.2487 มีทั้งเนื้อออกกระแสเงินขาว และกระแสเหลือง ตลอดจนเหลืองอมแดงก็มี
ต่อมาเมื่อ กระทรวงมหาดไทย จัดงานฉลองครบ 100 ปี ของ กระทรวงมหาดไทย ในฐานะที่ สมเด็จพระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงเป็นเสนาบดีพระองค์แรก และมีความเกี่ยวเนื่องที่เคยได้รับถวาย พระกริ่งบาเค็ง มาจากเมืองเขมร และทรงเคยสักการะ พระกริ่งบาเค็ง องค์นั้น จึงได้นำ พระกริ่งบาเค็ง องค์นั้นมาถอดแบบสร้างเป็น พระกริ่งดำรงราชานุภาพ ขึ้น เป็นเนื้อทองคำ 100 องค์ เท่าปีของมหาดไทยที่ฉลองครั้งนั้น และเนื้อสัมฤทธิ์อีกส่วนหนึ่ง เป็นพิธีใหญ่มาก มีเกจิอาจารย์มากันทั่วประเทศ
ส่วน พระกริ่งบาเค็ง องค์ที่นำมาเป็นปก ลานโพธิ์ ฉบับนี้ เป็นของ คุณ ประกอบ กำเนิดพลอย จะได้มาอย่างไรก็ต้องไปสอบถามกันเอาเอง เพราะผู้เขียนไม่ได้รับการเปิดเผย รู้แต่ว่าเป็นของรักของหวงอีกชิ้นหนึ่ง กว่าจะขอรูปมาให้ผู้อ่านได้ชม ก็ต้องใช้สำนวนเจรจากันอยู่นานอักโข
ส่วน พระกริ่งบาเค็ง องค์ที่นำมาเป็นปก ลานโพธิ์ ฉบับนี้ เป็นของ คุณ ประกอบ กำเนิดพลอย จะได้มาอย่างไรก็ต้องไปสอบถามกันเอาเอง เพราะผู้เขียนไม่ได้รับการเปิดเผย รู้แต่ว่าเป็นของรักของหวงอีกชิ้นหนึ่ง กว่าจะขอรูปมาให้ผู้อ่านได้ชม ก็ต้องใช้สำนวนเจรจากันอยู่นานอักโข
( ที่มา : บทบรรณาธิการ ลานโพธิ์ ฉบับที่ 857 พระกริ่งบาเค็ง [ ประกอบ กำเนิดพลอย เอื้อเฟื้อภาพ] วางแผง เดือนมิถุนายน 2545 โดย.. สุธน ศรีหิรัญ )
ลิขสิทธิ์ 2010 ลานโพธิ์ - สำนักพิมพ์บางกอกสาส์น. สงวนไว้ซึ่งสิทธิทั้งหมด. Copyright Bangkoksarn Publishing 2010.